به مناسبت ۸ مارس روز جهانی زن
کمونیسم کارگری و آزادی زن
یک دنیای بهتر: صد سال از ۸ مارس روز جهانی زن میگذرد. صد سال تلاش برای برابری زن و مرد در جهان. موقعیت زن را پس از این تلاشها در جهان کنونی چگونه می بینید؟
شهلا نوری: من در نشریه سازمان آزادی زن مطلبی تحت نام " زنان هنوز هم فریاد سر میدهند" نوشته بودم که دوست دارم بخشی از آن را همینجا بازگو کنم :
با وجود صد سال مبارزه و تلاش متآسفانه هنوز تضادهای تاریخی این مبارزه کماکان حل نشده باقی مانده اند. روز 8 مارس تا سال‌هاى بسيار تنها در تقويم "كشورهاى سوسياليستى" به رسميت شناخته شده بود. اما با ظهور موج دوم فمينيسم در كشورهاى اروپايى و آمريكايى نيز اين روز به رسميت شناخته شد. تا اینکه در سال 1977 سازمان ملل متحد نیز 8 مارس را رسماً روز جهانى زن ناميد. این یک حرکت آگاهانه برای خنثی کردن این روز از محتوا مبارزاتی و طبقاتی آن بود. آنها 8 مارس را برسمیت شناختند تا آنرا مهار کنند و تحت کنترل خود بگیرند. اما مراسمهای فرمایشی «روز زن» و مجامع دیگری که از آن پس، توسط سرمایه داری در «حمایت» از زنان برگزار شده، هیچگاه نتوانسته اهمیت و جایگاه واقعی «هشتم مارس» را لوث کند .
صدمین سالگرد هشت مارس را به روز اعلام انزجار و اعتراض عليه هرگونه نابرابری تحميل شده به زن و اعتراض به رژیم های آپارتاید جنسی تبدیل کنیم .
یک دنیای بهتر: در ایران مسئله زنان یکی از محوری ترین مسائل جامعه است. زنان یک نیروی عمده در تحولات آزادیخواهانه و برابری طلبانه جامعه هستند. مصافهایی که پیشاروی این جنبش آزادی زن در جامعه قرار دارد را چگونه می بینید؟
شهلا نوری:علت اینکه مسئله زنان یک امر محوری رژیم اسلامی است به عملکرد خود رژیم برمی گردد. جمهوری اسلامی درپی تبدیل کردن زنان به موجوداتی دست دوم معنی پیدا کرد و درست در همان لحظاتی که نطفه جمهوری اسلامی به معنی عملی آن بسته میشد، نطفه جنبش آزادی زن هم بسته شد. زنانی که در 8 مارس سال 57 فریاد زدند "حقوق زن نه شرقیه نه غربیه" امروز در جنبش آزادی زن فریاد میزنند "حقوق زن جهان شمول است". رژیم اسلامی با استفاده از تمامی امکانات خود، علیرغم استقرار نیروهای ویژه جهت اخراج زنان بی حجاب، جدایی زن و مرد در محیط کار و آموزش و پرورش، برپایی هرچه بیشتر مساجد و مراکز مذهبی جهت کنترل نیمی از جمعیت کشور، تحقیر، شلاق، اسید پاشی، زندان، اعدام، سنگسار و بیحقوقی نتوانست زنان جامعه را مرعوب کرده و به خانه بفرستد .
بنظر من اینکه رژیم اسلامی زنان را نیمی از مردان می داند و یک ستم سیستماتیک را طی 29 سال گذشته بر زنان تحمیل کرده است، فقط با خواست سراسری ستم بر زن موقوف و سرکوب زنان ممنوع جواب میگیرد. راه تحمیل این خواست هم از طریق شکستن دیوار آپارتاید جنسی امکان پذیر می گردد. این جنبش مثل یک آتشفشان نیمه فعال است در جامعه موجود است و هر لحظه امکان کاملا فعال شدن آن وجود دارد. وقتی آن لحظه فرا برسد مواد مذاب درون آتشفشان نه تنها دیوار آپارتاید را می شکند بلکه هرگونه مذهب را با خود جارو میکند و می برد. این قائده کنش و واکنش است. این لحظه را نه میشود پیش بینی کرد و نه میشود در انتظارش نشست. اما می شود برایش سازماندهی کرد. می شود بخاطرش آماده شد و دیگران را هم آماده و همراه کرد .
یک دنیای بهتر: کمونیسم کارگری به مساله آزادی زن ویژگی ها و نگرش جدیدی بخشیده است. چپ سنتی نگاهی عقب مانده به این مساله داشت. تفاوتها را در چه می بینید؟
شهلا نوری:واقعیت این است که دیگر احزاب و سازمانها و نهادهایی که قصد تغییر در وضعییت زنان را دارند هم دست به اقدامات عملی و تئوریک بسیاری زدنده اند. اما نگرش جنبش کمونیسم کارگری ماکزیمالیسم است و به تغییرات بنیادی اعتقاد دارد. ما به تغییرات کوچک در حد رسیدن تعدادی زن به قدرت سیاسی یا اداری در سطح مردان اهمیت قائل نیستم. این مسئله فقط ما را در پیشبرد امر خودمان ثابت قدمتر میکند تا اینکه شکاف طبقاتی را از میان برداریم. ما براى تحميل هر ذره اصلاحات و بهبود به نفع زنان روزمره و پيگرانه تلاش ميکنيم. اما ميدانيم بنياد ستم بر زن در دنياى امروز در سرمايه دارى و جامعه نابرابر و طبقاتى است. ما افق حل ريشه اى ستم بر زن را دنبال ميکنيم. ما خواهان رهائى زن بعنوان انسان هستيم. ما خواهان اجراى برابرى بيقيد و شرط در تمام سطوح هستيم و براى آن مبارزه ميکنيم. تبعيض براساس جنسيت و مبارزه براى آن امرى "فرعى" نيست٬ جزو مهمى از مبارزه براى نفى تبعيض بطور کلى است. در نتيجه ما جنبش آزادى زن را قائم بذات جنبشى پيشرو٬ برابرى طلب٬ و آزاديخواه ميدانيم. ريشه اين جنبش در حرکت و تلاش سوسياليستى است و حل قطعى آن نيز با سوسياليسم ممکن است .
سوال شما به نکته کلیدی اشاره دارد! تفاوت نگرش چپ سنتى با کمونيسم کارگرى را بايد در افق غير سوسياليستى آنها جستجو کرد.برخی از این فعالين رفع ستمکشی زن را فقط و فقط منوط به مبارزه طبقاطی میدانند و برخی دیگر حاضر نیستند بهیچوجه تنشان را به طرح مسئله اسلام سیاسی و تاثیر مذهب بطور کل بر زندگی مردم در ایران بزنند و فقط به طرح مشکل مردسالاری و کارخانگی اکتفا می کنند. طيفهاى راست تر آنها لابلاى آيات و حديث دنبال آخوند و پاسدار "طرفدار حقوق زن" ميگردند! کمونيسم کارگرى از آنجا که براى رفع هر تبعيضى وعده "آخرت" نميدهد٬ جنبشى انسانى و ضد تبعيض است٬ معتقد است که تغيير در هر سطحى با اتکا به نيروى متشکل ممکن است٬ لذا خود را لاى هزارتوهاى کليشه اى و غير زنده در نگاه به يک معضل مهم و جهانى بشريت نمى اندازد .
یک دنیای بهتر: بنظر شما اصلی ترین حلقه ای که امروز برای پیشبرد امر آزادی زن در جامعه در دست گرفت کدامست؟ پیشروی جنبش آزادی زن به چه عواملی گره خورده است؟
شهلا نوری:علیرغم سازمانیابی منسجم حکومت ضد زن جمهوری اسلامی، زنان در ایران طی 29 سال گذشته برای کنار زدن نقش مذهب و تبعیض جنسیتی مبارزه کرده اند و بهای آنرا هم پرداخته اند. اما بنظر من همه اینها هنوز حرف آخر نیست. باید با خواست لغو آپارتاید جنسی به میدان آمد. تا روزی که زن و مرد به برابری کامل نرسند، در به همان پاشنه می چرخد که 100 سال است چرخیده. راه رسیدن به برابری کامل هم از طریق "اعلام آزادی بی قید و شرط زن" میگذرد. این خواست شعار نیست بلکه تنها راه رهایی ما از اوضاع خفت بار موجود است .
یک دنیای بهتر: چه پیامی برای ۸ مارس امسال به جامعه دارید؟ خطابتان به فعالین آزادی زن چیست؟
شهلا نوری: جنبش آزادی و رهایی زن جنبشی است که علیرغم سرکوب سیستماتیک رژیم اسلامی یک لحظه از حرکت نایستاده است و هرروز گامی به جلوتر برداشته و شایسته بیشترین حمایت و همبستگی از سراسر جهان است. این جنبش امسال با شرایط متفاوتی به پیشواز ٨ مارس می رود، در شرایطی که اعتراضات دانشجویی در سالگرد 16 آذر بهای سنگینی در قبال خواست آزادی و برابری طلبی پرداخته است. در شرایطی که یک تحول اجتماعی عظیم در ایران در حال قوام گرفتن است. من امیدوار هستم که زنان برابری طلب علاوه دفاع از خواستها و خقوق حقه زن در قطعنامه ها و سخنرانيها٬ خواستهای زیر را هم در مراسمهاى روز زن اعلام کنند :
١ - اعلام همبستگی جهانی با زنان کشورهای اسلامزده علیه آپارتاید جنسی
٢ - آزادی تمامی زندانیان سیاسی از جمله آزادی دانشجویان دستگير شده
٣ - لغو فورى حکم سنگسار و اعدام
۴ - لغو هر چه سریعتر حکم ضد بشر بریدن دست و پا
۵ - دفاع از برابرى بيقيد و شرط زن و مرد در تمام رئوس و فرياد ستم بر زن موقوف !
***
دیگر مصاحبه های نشریه
